مقاومت گیاهان نسبت به شوری خاک

✅در شوری ۸-۱۲ ds/m
گیاهانی که در این شرایط خوب مقاومت میکنند:
خرما-جو-چغندر-ارزن-منداب-پنبه- چغندر علوفه ای-مارچوبه- اسفناج-کلم پیچ

✅در شوری ۸-۴ ds/m
گیاهانی که در این شرایط مقاومت متوسطی دارند:
گندم-برنج-یونجه-ذرت-آفتابگردان-پیاز-هویج-کاهو-گوجه فرنگی-کلم معمولی-گل کلم-انار-انجیر-زیتون-انگور-یولاف

✅در شوری ۴-۲ ds/m
گیاهانی که در این شرایط بصورت ضعیف مقاومت میکنند:
شبدر-لوبیا-کرفس-تربچه-لیمو-پرتقال-هلو-زردآلو-بادام-سیب- گلابی

علل شور شدن خاک ها:

صرف نظر از مبدأ شوری خاک که اولیه باشد یا ثانویه، عواملی که موجب شور شدن خاک ها می شود به طور کلی عبارتند از :

۱⃣ شور بودن مواد مادری تشکیل دهنده خاک

۲⃣انتقال املاح محلول اراضی مرتفع به مناطق پایین دست به کمک آب

۳⃣استفاده از آب های شور در آبیاری

۴⃣ تبخیر شدید رطوبت خاک و انتقال و تجمع املاح محلول در قسمت های سطحی خاک و عدم کفایت بارندگی یا آب وارده به خاک برای شستشوی املاح از خاک

۵⃣ بالا آمدن سطح آب های زیر زمینی و انتقال املاح آن ها به طور مستقیم همراه با آب و یا صعود شفریه آب در خاک

۶⃣ انتقال نمک های موجود در آب دریا به کمک بادهایی که از دریا به سمت ساحل می وزند. این بادها ذرات آب حاوی نمک را به سواحل می رسانند. همچنین نفوذ انتقال جانبی آب شور دریاها در سواحل به ویژه سواحل پست

۷⃣ انتقال نمک خاک های شور مناطق مجاور به کمک باد

۸⃣ انتقال املاح افق های زیرین خاک در اثر تغذیه گیاه و بازگشت بقایای گیاهی به سطح خاک

۹⃣ ریزش باران های شور در مجاور مناطق صنعتی.

شوری خاک از چند طريق رشد گياه را دچار محدوديت می‌کند:

۱⃣آب قابل استفاده گياه را کاهش مي‌دهد؛ به عبارت ديگر در خاک‌هاي شور، گياهان زودتر دچار پژمردگي مي‌شوند که اين پديده را اصطلاحاً خشکي فيزيولوژيکي مي‌گويند. زيرا بدليل شور بودن خاک، گياهان نمي‌توانند آب درون خاک را جذب کنند.

۲⃣مسموميت؛ بعضي از يونها به مقدار زياد در خاکهاي شور وجود دارند و بر اثر جذب زيادشان توسط گياه، برای آن ايجاد مسموميت مي‌کنند که از مهمترين آن‌ها می توان کلر،سديم و بر را نام برد.

۳⃣عدم تعادل تغذيه‌ای؛ در خاکهای شور بدليل وجود زياد بعضي از يونها تغذيه گياه، دچار مشکل می‌شود. بعنوان مثال در يک خاک شور، بدليل غلظت زياد کلر در محلول خاک و جذب آن بوسيله‌ گياه، جذب نيترات و سولفات توسط گياه كم مي‌شود. در صورتيكه نيترات و سولفات از يون‌های بسيار ضروری در تغذيه گياه هستند. يا بعنوان مثال، جذب زياد سديم توسط گياه، باعث کاهش جذب پتاسيم می‌شود.

نکات مهم در باره شوری خاک

۱⃣همانگونه که ذکر شد، به خاکی شور می‌گویند که میزان نمک آن به حدّی باشد که برای رشد گیاه مضرّ است.

۲⃣ شوری خاک مانع از جوانه زدن بذرهای گیاهان می‌شود، به طوری که در سطح یک مزرعه با خاک شور، قسمت‌های بدون بوته به چشم می‌خورد و بقیة بوته‌ها رنگ سبز ـ آبی تیره خواهند داشت.

۳⃣ شوری زیاد خاک باعث تغییر رنگ و سوختگی برگ‌ها و خشک شدن حاشیة آنها می شود و به عبارتی گیاه را مسموم می‌کند.

۴⃣ به دلیل غلظت بالای نمک در خاک‌های شور، گیاهان نمی‌توانند به راحتی آب جذب کنند؛ در نتیجه، رشد آنها کم و یا متوقف می‌گردد

۵⃣ برای استفاده‌ی صحیح از خاک‌های شور، باید متناسب با آن به کاشت گیاهان شوری‌پسند اقدام کرد.

۶⃣ هنگام کاشت بذر در زمین‌های شور، از کشت تک ردیفی بذر در وسط پشته‌ها خودداری کنید و به جای آن، دو ردیف بذر در دو طرف هر پشته بکارید.

۷⃣ بهترین جای کاشت بذر، در محل داغ آب پشته‌ها است تا بتوانند به آسانی جوانه بزنند؛ کمترین غلظت شوری در این مکان وجود دارد

۸⃣ در خاک‌های شور باید مقدار آب آبیاری مصرف شده بیشتر از آب آبیاری خاک‌های غیرشور باشد؛ زیرا با این عمل، نمک‌های خاک آبشویی نمی‌شود.

۹⃣ حساسیت گیاهان دائمی مانند درختان میوه به شوری خاک، بیشتر از محصولات زراعی است.

🔟 برای اندازه‌گیری شوری خاک می‌توانید از چند نقطه‌ی مزرعه یا باغ خود با کنار گذاشتن خاک سطحی با یل خاک را بردارید و پس از مخلوط کردن آنها، حدود ۱ تا ۲ کیلوگرم (۴ تا ۵ مشت) از آن را در کیسه بریزید و به نزدیک‌ترین آزمایشگاه خاکشناسی تحویل دهید.
کشاورزان و باغداران گرامی؛ فراموش نکنید که دانستن میزان شوری خاک مزرعه و باغ، شما را در جهت استفادة بیشتر از آنها کمک می‌کند.